MINIMALNE WYMAGANIA DLA MASZYN OKREŚLONE W DYREKTYWIE 2009/104/WE
Użytkowanie maszyny, urządzeń oraz innych sprzętów roboczych powoduje wiele wypadków. Według danych statystycznych, do 40% wypadków dochodzi podczas użytkowania rożnego rodzaju maszyn. Z tego powodu tak ważne jest zapewnienie bezpieczeństwa podczas ich użytkowania. W celu zwiększenia bezpieczeństwa pracy „starych” maszyn pracodawca ma obowiązek spełnić wymagania dyrektywy 2009/104/WE, popularnie zwanej „dyrektywą narzędziową”.
Maszyny stare i nowe według przepisów prawnych
Na początku musimy wyjaśnić sobie różnicę pomiędzy nową i starą maszyną. W najbliższych artykułach będziemy mówić o tych drugich, czyli wprowadzonych do obrotu lub oddanych do użytku na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego przed 1 maja 2004 r. Analogicznie, „maszyna nowa” to każda maszyna, która po raz pierwszy została wprowadzona do obrotu lub oddana do użytku na terenie EOG po dniu 1 maja 2004 r. Maszyny stare muszą spełniać co najmniej wymagania minimalne dyrektywy 2009/104/WE, natomiast maszyny nowe - wymagania zasadnicze dyrektywy maszynowej 2006/42/WE.
Minimalne wymagania dla maszyn - dyrektywa narzędziowa 2009/104/WE
Wymagania minimalne zawarte w tekście dyrektywy narzędziowej mają charakter bardzo ogólny, czyli wskazują tylko na rodzaj zagrożenia, które należy wziąć pod uwagę podczas użytkowania maszyny. Nie podano rozwiązań, jakie należy zastosować, aby spełnić te wymagania. Użytkownik planując dane rozwiązanie powinien przeanalizować wiele czynników, takich jak rodzaj zagrożenia, jego skutki, częstość narażenia pracownika na zagrożenia oraz wiele innych. Należy pamiętać, że minimalne wymagania techniczne nie nakazują stosowania tych samych środków, jak w przypadku nowych maszyn.
Pracodawca w celu zapewnienia bezpieczeństwa pracownikom pracującym przy maszynach, musi zwrócić uwagę na:
- Elementy sterownicze maszyn
- Ostrzeżenie przed uruchomieniem maszyny
- Układ sterowania
- Uruchamianie maszyn
- Zatrzymanie awaryjne
- Ochrona przez zagrożeniami powodowanymi wyrzucanymi przedmiotami i emisją gazu, oparów, płynu lub pyłu
- Stateczność
- Ochrona przed zagrożeniami będącymi następstwem oderwania lub rozpadnięcia się części maszyn
- Ochrona przed elementami ruchomymi
- Oświetlenie miejsc i stanowisk pracy lub konserwacji maszyn
- Zabezpieczenie przed oparzeniami i odmrożeniami
- Urządzenia ostrzegawcze – znaki i sygnały bezpieczeństwa
- Stosowanie maszyn zgodnie z przeznaczeniem
- Bezpieczeństwo przy konserwacji maszyn
- Odłączanie od zasilania
- Bezpieczny dostęp do różnych miejsc maszyny w związku z jej użytkowaniem
- Ochrona przed pożarem i wybuchem
- Ochrona przed zagrożeniami prądem elektrycznym
Pracodawca posiadając maszyny niedostosowane do minimalnych wymagań powinien postępować zgodnie z poniższym schematem.
W następnych artykułach zostaną opisane wybrane wymagania techniczne, tak aby określić na co pracodawca powinien zwracać uwagę podczas dostosowywania maszyny do minimalnych wymagań zawartych w dyrektywie 2009/104/WE. Na pewno jest to proces długi i żmudny, ale w naszym interesie jest zapewnienie jak największego bezpieczeństwa pracownikom.
