URZĄDZENIA W ROHS 2 i ZNAK CE
W 2013 r. weszła w życie w Polsce dyrektywa 2011/65/EU, określana jako RoHS 2. Dotyczy ona ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym oraz elektronicznym. Dyrektywa RoHS należy do dyrektyw nowego podejścia, a więc nakłada ona obowiązek znakowania znakiem CE urządzeń, które są objęte jej zakresem. W związku z tym każdy producent, który podlega pod dyrektywę RoHS 2 musi spełnić szereg wymagań prawnych, od ograniczenia stosowania w swoich wyrobach wyszczególnionych w RoHS 2 substancji do wystawienia deklaracji zgodności i nadania oznaczenie CE na urządzenie.
Urządzenia wchodzące w zakres dyrektywy
Producent powinien odpowiedzieć sobie na pytanie, czy urządzenie, które chce wprowadzić na rynek, spełnia poniższą definicję sprzętu elektrycznego i elektronicznego:
„Sprzęt elektryczny i elektroniczny jest to sprzęt, którego działanie uzależnione jest od dopływu prądu elektrycznego lub od obecności pól elektromagnetycznych. Sprzęt ten używany jest przy napięciu elektrycznym nieprzekraczającym 1000 V dla prądu przemiennego i 1500 V dla prądu stałego.”
Jeśli tak, powinien zagłębić się w zakres urządzeń przedstawiony w załączniku 1 do dyrektywy RoHS 2, dla których obowiązkowe jest zastosowanie wymagań RoHS 2. W załączniku tym przedstawione są wszystkie kategorie urządzeń podlegających pod RoHS 2. Przykłady takich urządzeń przedstawia poniższa tabela:
| KATEGORIE | PRZYKŁADY URZĄDZEŃ |
| Wielkogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego | Pralki, lodówki, zmywarki, mikrofalówki, itp. |
| Małogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego | Żelazka, wagi domowe, mikrofalówki, odkurzacze, itp. |
| Sprzęt informatyczny i telekomunikacyjny | Drukarki, telefony, faksy, komputery stacjonarne, monitory, klawiatury i myszki, itp. |
| Sprzęt konsumencki | Kamery video, sprzęt hi-fi, instrumenty muzyczne, odbiorniki radiowe, itp. |
| Sprzęt oświetleniowy | Niskoprężne lampy sodowe, liniowe lampy fluorescencyjne itp. |
| Narzędzia elektryczne i elektroniczne | Piły, maszyny do szycia, narzędzia do spawania, wiertarki, itp. |
| Zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy | Kieszonkowe konsole do gier, Elektryczny kolejki lub tory wyścigowe, komputerowo sterowany sprzęt do biegania, nurkowania, itp. |
| Wyroby medyczne | Sprzęt do badań kardiologicznych, sprzęt do dializoterapii, analizatory, itp. |
| Przyrządy do nadzoru i sterowania | Termostaty, czujniki czadu, regulatory ciepła, itp. |
| Automaty wydające | Automaty do wydawania butelek, puszek, gorących napojów; bankomaty, itp. |
Inne sprzęt elektryczny i elektroniczny nieobjęte żadną z powyższych kategorii | Napęd do bram skrzydłowych, itp. |
Po przeanalizowaniu listy, można łatwo wywnioskować, że zakres dla każdej kategorii jest bardzo szeroki i obejmuje urządzenia, które użytkujemy niemal każdego dnia, a więc w praktyce zdecydowana większość urządzeń elektrycznych i elektronicznych będzie podlegała oznakowaniu CE, zgodnie z wymaganiami dla urządzeń niskonapięciowych, wymaganiami o kompatybilności elektromagnetycznej oraz wymaganiami RoHS
Wyłączenia z zakresu dyrektywy RoHS 2
Dyrektywa 2011/65/UE podaje także listę urządzeń, które nie podlegają jej wymaganiom. W przypadku, gdy producent stwierdzi, że jego wyrób nie jest szkodliwy dla zdrowia lub środowiska może złożyć wniosek o wyłączenia danego urządzenia z dyrektywy RoHS 2. Lista aktualnych wyjątków znajduje się w załączniku 3 i 4 dyrektywy 2011/65/UE. Urządzenia wchodzące w skład listy wyłączeń to:
| KATEGORIE | PRZYKŁADY URZĄDZEŃ |
| Sprzęt związany z ochroną podstawowych interesów państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa | Broń, materiały wojskowe przeznaczone do celów wojskowych |
| Sprzęt przeznaczony do wysłania w przestrzeń kosmiczną | Sondy kosmiczne, satelity, itp. |
| Sprzęt, który zaprojektowano specjalnie i przeznaczono do zainstalowania jako część innego sprzętu, który nie jest objęty zakresem stosowania dyrektywy 2011/65/UE lub jest z niego wyłączony i może pełnić swoją funkcję wyłącznie jako część wymienionego sprzętu oraz być zastąpiony jedynie takim samym specjalnie zaprojektowanym sprzętem | Ramię maszyny spawalniczej na hali produkcyjnej, części do wózków widłowych zasilanych elektrycznie, itp. |
| Wielkogabarytowe stacjonarne narzędzia przemysłowych | Wtryskarki, centra obróbki, roboty spawalnicze, itp. |
| Wielkogabarytowe stałe instalacje | Systemu transportu bagażu na lotnisku, instalacje radioteleskopowe, turbiny wiatrowe, itp. |
| Środki transportu osób lub towarów, z wyłączeniem elektrycznych pojazdów dwukołowych, które nie posiadają homologacji | Wózki widłowe, paleciaki, wózki unoszące, itp. |
| Maszyn jezdnych nieporuszających się po drogach, udostępnianych wyłącznie do użytku profesjonalnego | Maszyny przewożące aktorów tylko na planie filmowym, itp. |
| Aktywne wyroby medyczne do implantacji | Stymulator serca, itp. |
| Panele fotowoltaiczne przeznaczone do użytku w systemie zaprojektowanym, zmontowanym i zainstalowanym przez profesjonalny personel do stałego wykorzystywania w określonym miejscu w celu wytwarzania energii słonecznej do zastosowań publicznych, komercyjnych, przemysłowych i mieszkalnych | Panele słoneczne, ogniwa fotowoltaiczne, itp. |
| Sprzęt specjalnie zaprojektowanego do celów badawczo-rozwojowych, który jest udostępniany jedynie jako sprzęt do użytku profesjonalnego | Sprzęty zmontowane na uczelniach technicznych np. w celu przeprowadzenia badań. |
Podsumowanie
Dyrektywa 2011/65/EU ma za zadanie ograniczyć stosowanie niebezpiecznych substancji. Jest ona napisana z myślą o ochronie środowiska naturalnego i zdrowia człowieka. Aktualnie, bardzo dużo urządzeń elektrycznych powszechnego użytku jest wyrzucanych bez segregacji. Niebezpieczne substancje z tych urządzeń trafią do środowiska, zanieczyszczając je. Dyrektywa RoHS ma na celu bezpieczną utylizację tych urządzeń dzięki ich prawidłowemu oznaczeniu oraz zakazuje prowadzania do obrotu urządzeń zawierających niedopuszczalną ilość określonych przez nią substancji. Z załączników do dyrektywy RoHS producent może dowiedzieć się, czy jego urządzenie podlega pod znak CE zgodnie z RoHS 2 lub czy jest wyłączone z wymagań RoHS 2.
