ZNACZKI NA ZABAWKACH
Dużo mówi się o tym, że kupując zabawki dla dziecka powinniśmy zwracać uwagę na ich etykiety oraz oznaczenia, które są na nich umieszczone. Informacje w nich zawarte mówią czy zabawka jest bezpieczna dla naszego dziecka, a przecież o to głównie chodzi. Jednak problem polega na tym, że czasem na zabawce nie ma nic oprócz symbolu graficznego. Nie są podane żadne informacje szczegółowe pod kątem bezpieczeństwa, albo jest ich bardzo mało. Przeszukiwanie zasobów internetu również może nie być pomocne. Co prawda znajdziemy w nim różne wyjaśnienia, jednak bardzo często są one błędne. Niestety na wielu stronach prywatnych blogerzy lub rodzice, którzy starali się przebrnąć przez temat oznaczeń zamieszczają nieprawdziwe informacje wprowadzając tym samym w błąd innych użytkowników. Chęci są dobre, lecz wiedzy brakuje.. Dlatego warto jeszcze raz poruszyć temat znaczków, które widzimy na zabawkach i omówić ich znaczenie.
WYMAGANE PRAWEM OZNACZENIA ZABAWEK W RÓŻNYCH REJONACH ŚWIATA
Obowiązkowy znak dla zabawek sprzedawanych w Europie, który producent sam umieszcza na zabawce po tym jak przeprowadzi całą procedurę oceny bezpieczeństwa zabawki. Znak obowiązuje dla zabawek sprzedawanych na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego, do którego zaliczają się prawie wszystkie kraje UE oraz kilka innych. Podstawą do nadania znaku CE na zabawki jest dyrektywa 2009/48/WE. Udowodnienie zgodności z dyrektywą odbywa się poprzez wykonanie badań zabawki, najczęściej w zakresie bezpieczeństwa mechanicznego, chemicznego oraz pod kątem palności. Znak CE na zabawce powinien oznaczać dla konsumenta, że jest ona bezpieczna. Jednak uwaga na podróbki tego znaku, o których mowa na końcu artykułu!
Umieszczenie tego oznaczenia na zabawkach nieprzeznaczonych dla dzieci poniżej 3 lat jest wymogiem prawnym i jednocześnie jest częścią procesu nadawania oznakowania CE na zabawkę. Znak ten nadaje producent, jeśli stwierdzi, że jego zabawka może szkodzić dzieciom młodszym niż 36 miesięcy. Poprawność nadania tego znaku nie musi być przez producenta udowadniana w żadnych jednostkach zewnętrznych, lecz musi ona być zgodna z przepisami prawa. Za umieszczenie tego ostrzeżenia na zabawce, która ewidentnie jest przeznaczona dla dziecka poniżej 3 lat (np. pluszak) grozi producentowi kara grzywny i inne konsekwencje prawne. Wymagania dotyczące umieszczenia tego znaku na zabawce znajdują się w dyrektywie zabawkowej.
Obowiązkowy znak dla zabawek na terenie: Emiratów Arabskich, Arabii Saudyjskiej, Bahrainu, Omanu, Kataru, Kuwejtu i Jemenu. Pod względem sposobu nadawania oraz wymagań które musi spełnić zabawka, aby móc być nim oznaczona, znak ten jest analogiczny do wyżej opisanego CE. Jednak jest wprowadzony na podstawie przepisów GSO - Technical Regulation on Toys Safety. Przepisy te również wymagają badania zabawki przed rozpoczęciem jej sprzedaży, a więc konsument może przypuszczać, że zabawka posiadająca ten znak jest bezpieczna.
Nadanie znaku CCC jest obowiązkiem prawnym dla zabawek sprzedawanych na rynku chińskim. Producent chcąc oznaczyć swój wyrób tym znakiem musi przejść całą procedurę wykonywaną przez Chińskie Centrum Jakości Certyfikacji (CQC), która składa się między innymi z badań bezpieczeństwa zabawki oraz audytu w firmie producenta, który jest prowadzony przez przedstawicieli CQC. Podstawą do certyfikacji zabawki na znak CCC jest chińska norma krajowa dotycząca bezpieczeństwa zabawek.
NIEWYMAGANE PRAWEM (DOBROWOLNE) OZNACZENIA ZABAWEK
Znak jednostki badającej wyroby Underwriters Laboratories Inc. Jeśli widzimy ten znaczek umieszczony na zabawce, to znaczy, że producent zabawki przeprowadził jej badania w jednostce UL. Firma UL pochodzi z USA i może sprawdzać wyroby zarówno pod kątem wymagań amerykańskich jak i europejskich (wtedy pod znaczkiem jest dopisek EU). Znak ten nie jest wymagany prawem, producent może się o niego ubiegać dobrowolnie. Znakiem UL mogą być oznaczane również inne produkty, nie tylko zabawki.
Znak GS, czyli Geprüfte Sicherheit ("Tested Safety") wywodzi się z Niemiec i jest nadawany na podstawie dokumentu "Equipment and Product Safety Act". Umieszczenie znaku na zabawce jest informacją dla konsumentów, że zabawka spełnia wymagania bezpieczeństwa zawarte w Equipment and product safety act, co zostało potwierdzone przez niezależne laboratorium badawcze. A więc producent chcąc certyfikować zabawkę pod względem GS musi ją oddać do badań np. do Tüv Rheinland, Tüv Nord itp. Certyfikacja zabawki na zgodność z wymaganiami znaku GS nie jest obowiązkiem prawnym, a więc producent nie musi się o niego ubiegać jeśli nie chce. Możemy go spotkać nie tylko na zabawkach.
Znak ten został ustanowiony i jest nadawany przez brytyjską jednostkę BSI Group, która jest w Anglii zaangażowana w opracowywanie standardów dla wyrobów. Podobnie jak dwa poprzednie znaki, także ten nie jest wymagany prawem, ale świadczy o tym, że zabawka została przebadana pod kątem bezpieczeństwa przez niezależne laboratorium. Spotkamy go nie tylko na zabawkach, występuje również na innych wyrobach.
Znak lwa znajdziemy na zabawkach wyprodukowanych przez firmy zrzeszone w British Toy and Hobby Association and Toy Fair - Brytyjskim Stowarzyszeniu Producentów Zabawek. Znak ten świadczy, że producent podczas produkcji przestrzegał zasad określonych w kodeksie stowarzyszenia. Jednym z wymagań kodeksu jest spełnienie przez producenta i jego wyrób wymagań prawnych obowiązujących w Wielkiej Brytanii, które są analogiczne do wymagań w Polsce (czyli zgodne z dyrektywą zabawkową 2009/48/WE). Jednak samo przestrzeganie kodeksu oraz znak lwa nie jest wymogiem prawnym a przystąpienie do stowarzyszenia jest dobrowolne.
Podobnie jak znak GS lub UL, znak Safe toys jest nadawany przez jednostkę badawczą, w której producent może wykonać badania zabawki. Jednostką nadającą ten znak jest IISG – Italian Institute for Toy Safety. Znak umieszczony na zabawce oznacza, że przeszła ona badania pod kątem bezpieczeństwa w laboratorium IISG.
Niemiecki znak nadawany przez stowarzyszenie branży zabawkarskiej - Arbeitsausschuß Kinderspiel und Spielzeug e.V. - nadawany zabawkom, które spełniają kryteria określone przez to stowarzyszenie. Znak jest popularny na rynku niemieckim, a świadczy nie tylko o bezpieczeństwie zabawki ale również o jej właściwościach edukacyjnych oraz przestrzeganiu zasad ochrony środowiska podczas jej produkcji. Nadawanie tego znaku jest wyróżnieniem dla zabawki, a nie koniecznością wynikającą z wymagań prawnych.
Certyfikat "Bezpieczny dla dziecka" jest nadawany przez polski Instytut Włókiennictwa z Łodzi. Zabawka, która otrzymuje ten certyfikat została wcześniej zbadana pod kątem spełnienia wymagań bezpieczeństwa zawartych w "Kryteriach technicznych oceny tekstyliów dla dzieci na znak Bezpieczny dla dziecka". Znak nie jest wymagany prawem, producent może się o niego starać dobrowolnie.
Nadawanie tego certyfikatu jest analogiczne jak w przypadku znaku Bezpieczny dla dziecka, przy czym zabawka jest sprawdzana pod kątem nieco innych kryteriów. Więcej na temat certyfikacji bezpieczeństwa zabawek i zgodności z kryteriami można dowiedzieć się w Instytucie Włókiennictwa w Łodzi.
DODATKOWE OZNACZENIA DLA NIEKTÓRYCH ZABAWEK LUB DLA PRODUCENTÓW
Znak spotykany na wyrobach, do produkcji których używano drewna. Jest on przyznawany w formie certyfikatu FSC dla firm, które w swym działaniu przestrzegają Standardów Prawidłowej Gospodarki Leśnej. Certyfikacja FSC nie odnosi się do bezpieczeństwa wyrobu lecz do ochrony środowiska podczas jego produkcji. Dla użytkowników zabawek ten znaczek może nie mieć znaczenia, chyba że bliskie im są problemy środowiskowe. Więcej na temat FSC można znaleźć na stronie: fsc.org
Znak PEFC również związany jest z wyrobami wywarzanymi z drewna lub z produktów pochodzenie drzewnego. Umieszczając go na wyrobie producent zapewnia że spełnia wymagania Programu Zatwierdzenia Systemów Certyfikacji Leśnej. A wiec znak PEFC również nie dotyczy bezpieczeństwa wyrobu lecz ochrony środowiska podczas jego powstawania. Więcej informacji na temat certyfikacji PEFC znajduje się na: www.pefc-polska.pl
Certyfikat Oeko-Tex na zabawce składającej się z tkanin świadczy o tym, że materiał użyty do produkcji nie zawiera w sobie metali ciężkich, a więc nie jest toksyczny dla dziecka. Certyfikat ten nadawany jest na podstawie badań, które są wykonywane na zgodność ze standardem Oeko-Tex. Niestety przebadanie zabawki na zgodność z Oeko-Tex nie jest tożsama z poddaniu jej badaniom służącym do oznakowanie CE. Więcej informacji tego certyfikatu można znaleźć na stronie Instytutu Włókiennictwa w Łodzi
NIEWŁAŚCIWE ZNAKI, KTÓRE NIE POWINNY BYĆ UMIESZCZANE NA ZABAWKACH LUB MAJĄ NIEOKREŚLONE ZNACZENIE
EN 71 to numer serii norm europejskich, z których korzysta się, aby ustalić bezpieczeństwo zabawek. Jednak nie ma żadnych przepisów ani wytycznych (obowiązkowych ani dobrowolnych), które regulowały by nadawanie tego znaku albo określały co on właściwie określa. Oznacza to, że znak jest dla kupującego zabawkę jest bardziej chwytem marketingowym, niż rzetelną informacją na temat zabawki i lepiej nie kierować się nim przy wyborze zabawki dla swojej pociechy.
Ten znak nie ma nic wspólnego z zabawkami. Jest on wiązany z urządzeniami pracującymi w atmosferze zagrożonej wybuchem. Nadanie znaku Ex na takie urządzenie jest wymogiem dyrektywy ATEX, ale zabawki nie podlegają pod tą dyrektywę. Jeśli zdarzy nam się widzieć ten znak na zabawce to znaczy że producent nie miał pojęcia jakie wymagania prawne ma spełnić, aby móc legalnie sprzedawać zabawkę. A więc nie mamy się co łudzić, że zabawka będzie bezpieczna.
To najczęściej spotykana, nieudolna podróbka znaku CE, którą bardzo często określa się mianem "China Export". Od właściwego znaku CE różni się m.in. wielkością odstępu między literami, którą widać już na pierwszy rzut oka. Jeśli zobaczymy zabawkę z tym znakiem, lepiej jej nie kupować, gdyż producent najwyraźniej nie miał pojęcia o prawidłowym wyglądzie znaku CE, a więc prawdopodobnie nie spełnia również wymagań bezpieczeństwa zabawki, o których dobry znak CE ma świadczyć.
